۲۹ آذر ۱۳۹۶، ۱۰:۳۸ ق.ظ
یکی از مهمترین پایههای مالیاتی که درآمد پایداری را برای تأمین هزینههای عمومی کشور ایجاد میکند، مالیات بر حقوق است. بر اساس تعریف قانونگذار، درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیرنقد تحصیل میکند، مشمول مالیات بر درآمد حقوق است (ماده ۸۲).
چنانکه در تعریف قانونگذار آمده است، حقوق افراد اعم از نقدی یا غیرنقدی مشمول مالیات است. در متن قانون مالیاتهای مستقیم که برای آخرین بار در سال ۱۳۹۴ مورد بازبینی قرار گرفته، نیز موضوع مالیات بر هر دو نوع درآمدهای ذکرشده مورد بحث قرار گرفته است.
بر اساس تبصره ذیل ماده ۸۳ قانون مالیاتهای مستقیم، درآمد غیرنقدی مشمول مالیات حقوق به شرح زیر محاسبه میشود:
الف ـ مسکن با اثاثیه معادل ۲۵ درصد و بدون اثاثیه ۲۰ درصد حقوق و مزایای نقدی (به استثنای مزایای نقدی معاف موضوع ماده ۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم) در ماه پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر میشود.
ب ـ اتومبیل اختصاصی با راننده معادل ۱۰ درصد و بدون راننده معادل ۵ درصد حقوق و مزایای مستمر نقدی (به استثنای مزایای نقدی معاف موضوع ماده ۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم) در ماه پس از کسر وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر میشود.
ج ـ سایر مزایای غیرنقدی معادل قیمت تمام شده برای پرداخت کننده حقوق.
موضوع مالیات بر حقوق نقدی نیز در ماده ۸۵ این قانون مورد بحث قرار گرفته است. البته در ماده ۸۴ تصریح شده است که میزان معافیت بر درآمد سالانه مشمول حقوق از یک یا چند منبع، هر ساله در قانون بودجه سنواتی مشخص می شود. بر اساس ماده ۸۵ نیز، نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیر دولتی مازاد بر معافیت پیش بینی شده در ماده ۸۴ این قانون و تا هفت برابر آن مشمول مالیات سالانه ده درصد و نسبت به مازاد آن بیست درصد است.
بطور مثال در سال ۱۳۹۶ بر اساس قانون بودجه، سقف معافیت سالانه از مالیات بر درآمد حقوق، بیست و چهار میلیون تومان تعیین شده است. این بدان معنا است که سقف معافیت ماهیانه معادل دو میلیون تومان است. اگر حقوق ماهیانه کسی سه میلیون تومان باشد، دو میلیون تومان آن از مالیات معاف است و از یک میلیون تومان باقیمانده ۱۰ درصد، یعنی ۱۰۰ هزار تومان مالیات دریافت میشود.
مالیات بر درآمد برای حقوقهایی که تا پنج برابر سقف معافیت پیشبینی شده در قانون بودجه است، با نرخ ۱۰ درصد محاسبه میشود. بر همین اساس، مالیات برای حقوق های زیر ۱۲ میلیون تومان با نرخ ۱۰ درصد محاسبه میشود. اگر حقوق ماهیانه کسی بیشتر از ۱۲ میلیون تومان باشد، مازاد آن با نرخ ۲۰ درصد مشمول مالیات قرار میگیرد. مثلاً اگر کسی ماهیانه ۱۵ میلیون تومان حقوق دریافت کند، تا دو میلیون تومان آن از مالیات معاف است. از ۱۳ میلیون تومان باقیمانده، مالیات ۱۰ میلیون تومان آن با نرخ ۱۰ درصد محاسبه میشود که مالیات تعیین شده برای آن یک میلیون تومان خواهد بود. برای سه میلیون تومان باقیمانده نیز ۲۰ درصد مالیات اخذ می شود که رقمی معادل ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود. این فرد نهایتاً ماهی یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مالیات بر درآمد حقوق خواهد پرداخت.
نکته ای که درباره مالیات بر درآمد حقوق باید به آن اشاره کرد این است که مالیات بر درآمد حقوق اگر چه از حقوقبگیر دریافت میشود، اما تکلیف پرداخت آن متوجه کارفرما و پرداخت کننده حقوق است. بر اساس ماده ۸۶ قانون مالیاتهای مستقیم، پرداخت کنندگان حقوق در بخش دولتی و غیر دولتی مکلفند مالیات بر درآمد حقوق پرداختی یا تخصیصی به کارکنان خود در سال ۱۳۹۵ را طبق مقررات ماده ۸۵ قانون یاد شده محاسبه و کسر و تا پایان ماه بعد ضمن انجام سایر تکالیف قانونی به اداره امور مالیاتی محل پرداخت نمایند.
بر اساس ماده ۹۰ قانون مالیاتهای مستقیم نیز، در مواردی که پرداخت کنندگان حقوق مالیات متعلق را در موعد مقرر نپردازند یا کمتر از میزان واقعی پرداخت نمایند، اداره امور مالیاتی ذیصلاح مکلف است مالیات متعلق را به انضمام جرایم موضوع این قانون محاسبه و از پرداخت کنندگان حقوق که در حکم مودی میباشند، به موجب برگ تشخیص با رعایت مهلت مقرر در ماده ۱۵۷ این قانون مطالبه کند.
نکته دیگری که درباره مالیات بر درآمد حقوق در قانون مالیاتهای مستقیم وجود دارد این است که در آخرین بازنگری در این قانون که در سال ۱۳۹۴ انجام شد، نرخ مالیات بر درآمد حقوق برای کارکنان بخش دولتی و خصوصی یکسان در نظر گرفته شده است که این اصلاح را میتوان گام مهمی در جهت تحقق عدالت مالیاتی و درآمدی بین گروههای مختلف مودیان دانست.
منبع: سازمان امور مالیاتی کشور
چنانکه در تعریف قانونگذار آمده است، حقوق افراد اعم از نقدی یا غیرنقدی مشمول مالیات است. در متن قانون مالیاتهای مستقیم که برای آخرین بار در سال ۱۳۹۴ مورد بازبینی قرار گرفته، نیز موضوع مالیات بر هر دو نوع درآمدهای ذکرشده مورد بحث قرار گرفته است.
بر اساس تبصره ذیل ماده ۸۳ قانون مالیاتهای مستقیم، درآمد غیرنقدی مشمول مالیات حقوق به شرح زیر محاسبه میشود:
الف ـ مسکن با اثاثیه معادل ۲۵ درصد و بدون اثاثیه ۲۰ درصد حقوق و مزایای نقدی (به استثنای مزایای نقدی معاف موضوع ماده ۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم) در ماه پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر میشود.
ب ـ اتومبیل اختصاصی با راننده معادل ۱۰ درصد و بدون راننده معادل ۵ درصد حقوق و مزایای مستمر نقدی (به استثنای مزایای نقدی معاف موضوع ماده ۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم) در ماه پس از کسر وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر میشود.
ج ـ سایر مزایای غیرنقدی معادل قیمت تمام شده برای پرداخت کننده حقوق.
موضوع مالیات بر حقوق نقدی نیز در ماده ۸۵ این قانون مورد بحث قرار گرفته است. البته در ماده ۸۴ تصریح شده است که میزان معافیت بر درآمد سالانه مشمول حقوق از یک یا چند منبع، هر ساله در قانون بودجه سنواتی مشخص می شود. بر اساس ماده ۸۵ نیز، نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیر دولتی مازاد بر معافیت پیش بینی شده در ماده ۸۴ این قانون و تا هفت برابر آن مشمول مالیات سالانه ده درصد و نسبت به مازاد آن بیست درصد است.
بطور مثال در سال ۱۳۹۶ بر اساس قانون بودجه، سقف معافیت سالانه از مالیات بر درآمد حقوق، بیست و چهار میلیون تومان تعیین شده است. این بدان معنا است که سقف معافیت ماهیانه معادل دو میلیون تومان است. اگر حقوق ماهیانه کسی سه میلیون تومان باشد، دو میلیون تومان آن از مالیات معاف است و از یک میلیون تومان باقیمانده ۱۰ درصد، یعنی ۱۰۰ هزار تومان مالیات دریافت میشود.
مالیات بر درآمد برای حقوقهایی که تا پنج برابر سقف معافیت پیشبینی شده در قانون بودجه است، با نرخ ۱۰ درصد محاسبه میشود. بر همین اساس، مالیات برای حقوق های زیر ۱۲ میلیون تومان با نرخ ۱۰ درصد محاسبه میشود. اگر حقوق ماهیانه کسی بیشتر از ۱۲ میلیون تومان باشد، مازاد آن با نرخ ۲۰ درصد مشمول مالیات قرار میگیرد. مثلاً اگر کسی ماهیانه ۱۵ میلیون تومان حقوق دریافت کند، تا دو میلیون تومان آن از مالیات معاف است. از ۱۳ میلیون تومان باقیمانده، مالیات ۱۰ میلیون تومان آن با نرخ ۱۰ درصد محاسبه میشود که مالیات تعیین شده برای آن یک میلیون تومان خواهد بود. برای سه میلیون تومان باقیمانده نیز ۲۰ درصد مالیات اخذ می شود که رقمی معادل ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود. این فرد نهایتاً ماهی یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مالیات بر درآمد حقوق خواهد پرداخت.
نکته ای که درباره مالیات بر درآمد حقوق باید به آن اشاره کرد این است که مالیات بر درآمد حقوق اگر چه از حقوقبگیر دریافت میشود، اما تکلیف پرداخت آن متوجه کارفرما و پرداخت کننده حقوق است. بر اساس ماده ۸۶ قانون مالیاتهای مستقیم، پرداخت کنندگان حقوق در بخش دولتی و غیر دولتی مکلفند مالیات بر درآمد حقوق پرداختی یا تخصیصی به کارکنان خود در سال ۱۳۹۵ را طبق مقررات ماده ۸۵ قانون یاد شده محاسبه و کسر و تا پایان ماه بعد ضمن انجام سایر تکالیف قانونی به اداره امور مالیاتی محل پرداخت نمایند.
بر اساس ماده ۹۰ قانون مالیاتهای مستقیم نیز، در مواردی که پرداخت کنندگان حقوق مالیات متعلق را در موعد مقرر نپردازند یا کمتر از میزان واقعی پرداخت نمایند، اداره امور مالیاتی ذیصلاح مکلف است مالیات متعلق را به انضمام جرایم موضوع این قانون محاسبه و از پرداخت کنندگان حقوق که در حکم مودی میباشند، به موجب برگ تشخیص با رعایت مهلت مقرر در ماده ۱۵۷ این قانون مطالبه کند.
نکته دیگری که درباره مالیات بر درآمد حقوق در قانون مالیاتهای مستقیم وجود دارد این است که در آخرین بازنگری در این قانون که در سال ۱۳۹۴ انجام شد، نرخ مالیات بر درآمد حقوق برای کارکنان بخش دولتی و خصوصی یکسان در نظر گرفته شده است که این اصلاح را میتوان گام مهمی در جهت تحقق عدالت مالیاتی و درآمدی بین گروههای مختلف مودیان دانست.

" برای حمايـت از ما، لطفاً بر روی بنرهای تبليغاتی سايت كليك نمائيد "
" اگر کسی خوبیهای تو را فراموش کرد، تو خوب بودن را فراموش نکن... "
" ای کاش یاد بگیریم، برای خالی کردن خودمان؛ کسی را لبریز نکنیم... "
" تنها « زمان » است كه دوست داشتن را ثابت می كند، نه « زبان »... "
" اگر کسی خوبیهای تو را فراموش کرد، تو خوب بودن را فراموش نکن... "
" ای کاش یاد بگیریم، برای خالی کردن خودمان؛ کسی را لبریز نکنیم... "
" تنها « زمان » است كه دوست داشتن را ثابت می كند، نه « زبان »... "